De Belastingdienst publiceert handhavingsplan arbeidsrelaties: zachte landing, extra aandacht voor intermediairs
Het kabinet zet in op een ‘zachte landing’ qua controle Wet DBA. Waarschuwingen, geen boetes. Maar wel specifiek aandacht voor de flexbranche.
De Belastingdienst heeft haar Handhavingsplan arbeidsrelaties openbaar gemaakt. Dit document beschrijft in detail hoe de dienst toezicht houdt op de juiste kwalificatie van arbeidsrelaties. Daarnaast wordt ingegaan op de uitvoering van recente Kamermoties. Duidelijk is dat deze moties nauwelijks wijzigingen aanbrengen in de bestaande plannen van de Belastingdienst.
Wel heeft het kabinet in een toelichting op dit handhavingsplan besloten om in 2025 geen verzuimboetes uit te delen. Eerder was al bekend dat de veel zwaardere vergrijpboetes niet opgelegd zouden worden. Belangrijk om te benadrukken: de naheffing van loonbelasting en sociale premies blijft onverminderd van kracht.
Bedrijfsbezoeken: gefaseerd toezicht
Met het aflopen van het moratorium op handhaving per 1 januari 2025 heeft de Belastingdienst haar aanpak verder uitgewerkt. Het nieuwe document, “Handhavingsplan arbeidsrelaties – tranche 2025. Handhaven zonder handhavingsmoratorium“, beschrijft concreet hoe de dienst organisaties zal controleren en welke ondersteunende maatregelen zijn getroffen.
De aanpak begint gefaseerd, in lijn met een Kamermotie die oproept tot een “zachte landing”. Bij bedrijfsbezoeken gaat de Belastingdienst in gesprek met opdrachtgevers over de inhuur van zelfstandigen en extern personeel. De focus ligt op het bewustmaken van risico’s rondom schijnzelfstandigheid.
In het handhavingsplan staat: “In 2025 starten we in principe met een bedrijfsbezoek. Daarbij zullen wij de opdrachtgever zo nodig wijzen op aandachtspunten rond de kwalificatie van arbeidsrelaties en mogelijke risico’s op schijnzelfstandigheid. Een waarschuwing kan worden gegeven zonder direct een boekenonderzoek te starten. Echter, bij grotere risico’s of voortdurende overtredingen kan alsnog een boekenonderzoek worden ingesteld, met eventuele naheffingen als gevolg.”
De Belastingdienst heeft voor haar medewerkers een handleiding opgesteld om toezicht en bedrijfsbezoeken uniform in te richten. Zodra een boekenonderzoek is gestart of afgerond, wordt er bij een onjuiste kwalificatie van de arbeidsrelatie overgegaan tot correcties en/of naheffingen.
Zachte landing en maatwerk
Staatssecretaris Van Oostenbruggen benadrukt in een toelichtende brief dat de handhaving ruimte biedt voor maatwerk. “De zachte landing krijgt vorm door bedrijfsbezoeken en gesprekken over de inhuur van zelfstandigen. Hiermee wordt opdrachtgevers de kans geboden hun bedrijfsvoering aan te passen,” aldus de staatssecretaris.
Hij noemt hierbij verschillende opties: schijnzelfstandigen in dienst nemen, of de opdrachtstructuur aanpassen zodat deze wel binnen de regels valt. Dit sluit aan bij de motie Aartsen, die pleit voor een waarschuwende aanpak.
Aandacht voor driehoeksrelaties
Intermediairs, zoals arbeidsbemiddelaars, krijgen in het plan specifieke aandacht. Van Oostenbruggen licht toe: “Opdrachtgevers lijken risico’s te willen verplaatsen naar arbeidsbemiddelaars. Om deze situaties goed te kunnen beoordelen, werken we aan meer inzicht in de gehele keten.” De Belastingdienst wil daarmee driehoeksrelaties beter structureren en aanpakken.
Uitfasering modelovereenkomsten
Een belangrijke wijziging is de uitfasering van modelovereenkomsten. “Modelovereenkomsten hebben beperkte toegevoegde waarde voor de kwalificatie van arbeidsrelaties,” zo staat in het plan. Nieuwe aanvragen worden niet meer in behandeling genomen, en bestaande overeenkomsten blijven wel gelding
Alle reeds goedgekeurde modelovereenkomsten blijven wel geldig. De einddatum is verlengd tot 31 december 2029.
Communicatie en hulpmiddelen
De Belastingdienst zet communicatie-instrumenten in om ondernemers te ondersteunen, waaronder haar informatiewebsite (belastingdienst.nl/arbeidsrelaties) en de publiekscampagne hetjuistecontract.nl van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid.